3ds max အေျကာင္းသိေကာင္းစရာ ၁

3ds maxအေျကာင္းသိေကာင္းစရာ လို.ေခါင္းစဥ္ အသစ္ တင္လိုက္တယ္ေနာ္။ က်ြန္ေတာ္လဲေလ.လာတုန္းပါ။ ဒါေပမယ္.သူ.ရဲ. feature ေတာ္ေတာ္မ်ားကို အရင္ေလ.လာထားပါတယ္။ ဘာေတြ ေကာင္းတယ္။ ဘာေတြေလ.လာသင္.တယ္...စသျဖင္.ေပါ.။ ဘာလို.လဲဆိုေတာ. 3ds max သင္တန္းတက္၇င္ ဘာေတြသင္မလဲ၊ ဘယ္အထိတတ္ေအာင္သင္မလဲဆိုတာေတြ ေမးနိုင္ဖို.၊ သိဖို.လိုမယ္ေလ။ ေပး၇တာနဲ. ထိုက္တန္ေအာင္ သင္ေပးမွာလား (or) ေပး၇တာထက္ သင္ေပးမွာ မ်ားေနလား...စသျဖင္ ေသေသခ်ာခ်ာ စဥ္းစား သင္.ပါတယ္။ ေပးတာနဲ. ထိုက္တန္တဲ. သင္တန္းေျကး ျဖစ္ဖို. လိုပါတယ္။နည္းတိုင္း မေကာင္း သလို မ်ားေန၇င္လည္း သတိထား စဥ္းစားပါ။ က်ြန္ေတာ္ 3ds max သင္တန္းေတြ 2 ခု 3 ခုေလာက္ တတ္ဘူးပါ တယ္။ လိုခ်င္သေလာက္ မတတ္ပါ ဘူး... selfstudy ဘဲ လုပ္ ၇တာပါပဲ။ ေျပာခ်င္တာ က တစ္ကယ္. အေျခခံေကာင္း လဲမရ further study လုပ္ဖို. လဲ Guide မလုပ္ေပး နိုင္ အခ်ိန္နဲ. ေငြဘဲ ကုန္တာပါပဲ။ ေနာက္ လူေတြကို ကိုယ္.လိုမျကံုေစခ်င္လို.ပါ။

....3ds မွာ modeling နဲ. rendering ၊Animation ေတြလုပ္လို.၇ပါတယ္။အ၇င္တုန္းကေတာ. Animation softwareလို.ေျပာလို.၇ပါတယ္။။Discrete company ကထုတ္ပါတယ္။3ds max version 8 ကစျပီး Autodesk company ကဝယ္ျပီး စထုတ္တာ ဒီေန.ထိေအာင္ပါပဲ။Autodesk ကစထုတ္ကတည္းက "object snap"ေတြပိုျပီးေကာင္းလာျပီးေတာ.Architecture ပိုင္းပါပိုလုပ္ႏိုင္ လာပါတယ္။ version 8 ျပီးေတာ.version 9 ၊ 3ds max 2008 ၊3ds max 2010 & 3ds max design 2010ဆိုျပီးေတာ့ animation နဲ. architecture presentation 2 ခုခြဲ ျပီး 2009 version မွာ ထုတ္ပါတယ္။

modeling ပိုင္းမွာ autocad ထဲမွာ 3d solid နဲ.ဆြဲ max ထဲ export လုပ္ ျပီး rendering လုပ္တာနဲ.၊ autocad ထဲ 2dဆြဲ max ထဲ export လုပ္ ျပီး max နဲ. 3d model လုပ္ျပီးrendering လုပ္တာ၇ယ္၊ max ထဲမွာပဲ အျပီးလုပ္တာ ၇ယ္လို.အမ်ိုးမ်ိုး လုပ္ပါတယ္။ အေကာင္းဆံုးနဲ. အထိေ၇ာက္ဆံုးကေတာ.autocad ထဲ 2dဆြဲ max ထဲ export လုပ္ ျပီး max နဲ. 3d model လုပ္ျပီးrendering လုပ္တာပါပဲ(especially for architecture and engineer related field)။

3ds max မွာ modeling ေလ.လာမယ္ဆို၇င္ အ၇မ္းက်ယ္ျပန္.ပါတယ္။ architecture အတြက္ပဲေလ.လာမယ္ဆို၇င္ေတာင္ စနစ္တက်နဲ. တစ္ကယ္တတ္ဖို.ကို အနည္းဆံုး 8လ 1ႏွစ္ ေလ.လာ၇မယ္။ 3ds max ကို architecture ပိုင္းပဲ modeling ကို စနစ္တစ္က်အေျခခံ (beginner to intermediate) သင္မယ္ဆို၇င္ က်ြန္ေတာ့္ အေတြ႔အၾကံဳ အ၇တစ္ပတ္၃ ၇က္ တစ္၇က္ 2 hr နဲ. အနည္းဆံုး 2 လ၊ 2လခြဲေလာက္ သင္၇မယ္။ 3d presentation လိုင္းကိုလိုက္မယ္ဆို၇င္ must be study လုပ္၇မွာပါ။ Rendering ပိုင္းမွာေတာ. Scanline render...Mental ray render ၇ယ္လို. build-in ပါပါတယ္။ Scanline render ကဒီႏိုင္ငံရဲ. သင္တန္းေတြနဲ့ အလုပ္ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား မွာ သံုးေနပါတယ္။ သူ.၇ဲ. rendering times ကျမန္ျပီးေတာ့ quality က autocad 14 to 2006 rendering quality ေလာက္ပါပဲ။အဓိကသံုးဖို.က animation အတြက္ပါ။

Show/Hide

ဆက္ဖတ္ရန္

အပိုင္းအစ

                                      

  

      
                







 


            “ မာယာျဖဴ “
အိမ္မက္ေတြ နဲ႔ မေန႔က တက္ၾကြေနတယ္
ရင္ထဲမွာ ခြန္အားေတြ အျပည့္ရယ္…..
စိတ္ဓာတ္ေတြ ဗိုင္းရပ္စ္မ်ားနဲ႔
တစ္ခန္းရပ္ျပဇာတ္ေတြကတဲ့ ညမွာေပါ့..
သူကၽြန္ေတာ့္ ဆီလာခဲ့တယ္ေလ….
အေရာင္ေတြစံုတဲ့ ည..
ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေတာင္ေပ်ာက္ဆံုးသြားတာ
ေဖြရွာရင္း တံခါးအျပင္ဘက္ထိ ေပါ့
အိမ္မက္ဆိုးနဲ႔ ေႏြည
မွတ္မိပါေသးတယ္…
ကို နဲ႔ သူမ
စခဲ့တဲ့ ဇာတ္လမ္းတစ္ပုဒ္
ျပဇာတ္မဟုတ္ ခဲ့သလို
အိမ္မက္ေတြနဲ႔ စခဲ့တာ
သူ...သိပါစ ။
                                                    ေ၀သစ္

ဆက္ဖတ္ရန္

Lighting basic သို႔ အလင္းရဲ ႔ အေျခခံ အပိုင္း ၂

Light sources ေတြမွာ point light source (မီးလံုး) , Linear light source (မီးေခ်ာင္း) , Area light source (ceiling plain light) လိုမ်ိဳးအေျခခံအားျဖင့္ရွိပါတယ္.. ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေတြ အသံုးျပဳေနတဲ့ ..ျမင္ေတြ႔ေနရတဲ့ light source ေတြရဲ ႔ သေဘာသဘာ၀ေလးေတြ ရဲ ႔ အေၾကာင္းေလးေတြ အေျခခံအားျဖင့္သိဖို႔လိုအပ္ပါမယ္။ ပထမဆံုးအေနနဲ႔ Incandescent Light လို႔ေခၚတဲ့ အမ်ိဳးအစားပါ ...ကၽြန္ေတာ္တို႔ ပတ္၀န္းက်င္မွာ ငယ္ငယ္ေလးထဲက အသံုးမ်ားတဲ့ ရုိးရုိးမီးသီးေတြပါ။
1.Traditional Light Bulbs
2.Halogen Light Bulbs
3.Incandescent light Bulbs with incorporated reflector

Traditional Light Bulbs ကေတာ့ ပံုမွန္မီးသီးေတြေပါ့ ..သူက သတၱဳစေလးကို အလံုပိတ ္ဖန္လံုးထဲမွာ gas ထည့္ျပီး electric နဲ႔ ဓာတ္ျပဳျပီး heat energy နဲ႔ light energy ထြက္လာျပီး အလင္းထြက္လာတာပါ။ကၽြန္ေတာ္တို႔ သိတဲ့ 40 watt ေတြဘာေတြက သူ႔ရဲ႔ စားသံုးတဲ့ ပမဏပါ။..သူ႔ရဲ ႔ အားနည္းခ်က္ကေတာ့ အပူမ်ားျပီး ထုတ္လြက္တဲ့အလင္းနည္းေတာ့
သက္တမ္းမၾကာဘူးေပါ့..ေစ်းေတာ့သက္သာ ပါတယ္ ...

Halogen Light Bulbs ကေတာ့ Traditional Light Bulbs နဲ႔ အလားတူျပီး ကြာတာက gas ကို Halogen ထည့္တဲ့ အတြက္ ပိုျပီးအလင္းထုတ္ႏိုင္ျပီး watt စားသံုးတာနည္းျပီး သက္တမ္းပိုၾကာပါတယ္...တစ္ခုပဲ မ်က္ႏွာျပင္ ကေတာ့ ပိုအပူမ်ားပါတယ္။..အၾကည္မီးသီးေတြေပါ့...

Incandescent light Bulbs with incorporated reflector ကေတာ့ light fixture ကို အလင္းျပန္တဲ့ အေရာင္ coating လုပ္ျပီး direction control လုပ္ထားတာပါ။အလင္းျပန္မ်က္ႏွာျပင္ပါေတာ့ စားသံုးမွဳနည္းနည္းနဲ႔ အလင္းမ်ားမ်ားရျပီး သက္တမ္းပိုၾကာတာပါပဲ.... ေအာက္မွာ ပံုေလးကိုလဲ နမူနာၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္...

ေနာက္ထပ္က Fluorescent Lamps ပါ...သူ႔ကိုေတာ့ ပံုမတင္ေတာ့ဘူးေနာ္ ...လူတိုင္းလိုလိုသိၾကမွာပါ။ သူကေတာ့ heat energy ေပၚအေျခခံတာမဟုတ္ပါဘူး ...tub ထဲကို mercury vapor ေတြထည့္ျပီး electric နဲ႔ ဓာတ္ျပဳျပီး ultraviolet light(... ultraviolet ဆိုတာ short-wave length ျဖစ္တဲ့အတြက္ မ်က္ေစ့နဲ႔မျမင္ႏိုင္ပါဘူး...) ထြက္လာျပီး.... phosphors(မီးစုန္း)သုတ္ထားတဲ့ မီးေခ်ာင္းရဲ ႔ မ်က္ႏွာျပင္ကိုျဖတ္ျပီး ကၽြန္ေတာ္တို႔ေတြျမင္ႏိုင္တဲ့ အလင္းေတြထုတ္ေပးပါတယ္။
သူကေတာ့ incandescent light ေတြထက္ အလင္းပိုထုတ္ေပးႏိုင္ျပီး watt စားတာလဲနည္းပါတယ္။... သက္တမ္းလည္း ပိုၾကာပါတယ္။နာရီ ၉၀၀၀ နဲ႔ ၂၀၀၀၀ ၾကားေလာက္လို႔ အၾကမ္းဖ်င္းမွတ္ထားလို႔ရပါတယ္။

ဥပမာ ...F 48 T12 မီးေခ်ာင္းဆိုရင္ ၄၀ watt စားျပီး 3150 lumen အထိထုတ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။efficacy အေနနဲ႔ဆို 79 lumen/watt ေလာက္ရွိပါတယ္။ အဲ F ဆိုတာက Fluorescent 48 က 48 လက္မ အရွည္ ...T ဆိုတာကtube shape ..12 ဆိုတာက 12/8 လက္မ(မီးေခ်ာင္းရဲ ႔ diameter)ပါ။ ေနာက္ သူ႔ရဲ ႔ color က warm white ,cool white ,day light စသျဖင့္ မ်ားစြာရွိလို႔ design လုပ္ရာမွာ အဆင္ေျပသလို သတိမထားမိရင္လဲ color match မျဖစ္ပဲ အဆင္မေျပပါဘူး ...ေနာက္ သူ႔ကို ခဏခဏ ဖြင့္လိုက္ပိတ္လိုက္ မ်ားရင္ သက္တမ္းတိုတတ္တယ္ဆိုတာ သတိထားသင့္ပါတယ္။ ေနာက္ သူ႔ကို dimmer လုပ္လို႔မရပါဘူး ...ဘာလို႔လဲေတာ့ မေျပာေတာ့ဘူးေနာ္ ...အဲဒီကိစၥ detail သိခ်င္တယ္္ဆိုရင္ wiki မွာဖတ္ၾကည့္ပါေနာ္... ေနာက္ထပ္ေရးေပးမွာကေတာ့ compact Fluorescent Lamp ပါ။...

CFL လို႔ေခၚတဲ့ compact fluorescent lamp ဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ပတ္၀န္းက်င္မွာ အသံုးမ်ားလာတဲ့ အမ်ားအားျဖင့္ မီးေခ်ာင္းေကြးေလးေတြ (energy saving lamp) ေတြပါပဲ။ သူက fluorescent lamp type ပါပဲ..ဒါေပမယ့္ energy စားသံုးအားနဲ႔ အလင္းထုတ္တဲ့ lumen ပမာဏပိုမ်ားသလို သက္တမ္းအားျဖင့္ ပိုၾကာရွည္ခံပါတယ္..
သူ႔ကို အဓိကက incandescent light ေတြေနရာမွာ အစားထိုးဖို႔ပါပဲ...သူ႔ရဲ ႔ efficiency က 60 to 72 lumens per watt ရွိျပီး life time က ၆၀၀၀ က ေန ၁၅၀၀၀ hours ရွိပါတယ္။ သူက incandescent light ေတြထက္ေစ်းပိုမ်ားေပမယ့္ စားသံုးမွဳနည္းျပီး ..သက္တမ္းၾကာ ..အလင္းပိုေပးႏိုင္လို႔ ..မီတာခ သက္သာ ..အေရအတြက္ နည္းနည္းနဲ႔ အလင္းရ .. ခဏခဏ မလဲရေတာ့ ေရရွည္ အတြက္ မ်ားစြာ အဆင္ေျပပါတယ္...သူ႔ကို dimmer လုပ္ဖို႔ အဆင္မေျပပါဘူး..အဲလိုလုပ္ျခင္းအား ျဖင့္ သက္တမ္းတို ႏိုင္သလို စိတ္ၾကိဳက္လဲ ခ်ိန္လို႔
အဆင္မေျပပါဘူး..ကၽြန္ေတာ္ ကိုယ္တိုင္ မွားယြင္းစြာ အသံုးျပဳခဲ့ ဖူးပါတယ္..ဒါေၾကာင့္ designer တစ္ေယာက္ဟာ client ကို မွန္ကန္တဲ့ educate ေပးဖို႔လိုအပ္တဲ့ အထဲမွာ အခု light နဲ႔ပတ္သက္ျပီးေတာ့လဲ သတိခ်ပ္ဖြယ္ပါပဲ။ အဲ CFL dimmer lamp ေတြကိုလည္း ထုတ္ပါတယ္.. ေစ်းကလည္း ပိုမ်ားျပီး ...သူ႕ရဲ ႔ dimmer လုပ္ ႏိုင္တဲ့ ပမာဏက 20% နဲ႔ ၈၀ %ၾကားမွာ ရွိတယ္လို႔ ေလ့လာဖူးေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္လဲ မသံုးဖူးေသးပါဘူး... ေနာက္တစ္ခုက .. သူ႔ရဲ ႔ ရႏိုင္တဲ့ color ေတြက ေတာ့

'Warm white' or 'Soft white' ≤ 3000 K
'White' or 'Bright White' 3500 K
'Cool white' 4000 K
'Daylight' ≥ 5000 K

ေနာက္ အသံုးနည္းေပမယ့္ သိသင့္တဲ့ color ေတြနဲ႔ အသံုးျပဳတဲ့ေနရာေလးေတြက..

* Red, green, orange, blue, and pink, primarily for novelty purposes
* Blue for phototherapy( အလင္းကုထံုး)
* Yellow, for outdoor lighting, because it does not attract insects
* Black light (UV light) for special effects

ေနာက္သိသင့္တဲ့ အခ်က္ကေတာ့ safety ပါ..ဘယ္လို စြန္႔ပစ္သင့္တယ္ .စသျဖင့္ေပါ့
အဲဒီအပိုင္းကေတာ့ သပ္သပ္ျဖစ္သြားတဲ့ အတြက္ အၾကမ္းေလာက္ပဲေျပာပါ့မယ္..ကၽြမ္းသြားတဲ့အခါ..ေသေသခ်ာခ်ာ ပလတ္စတစ္နဲ႔ ပတ္ထားျပီး သိမ္းထားသင့္ပါတယ္..ဘာအတြက္လဲဆိုေတာ့ ကြဲသြားခဲ့ရင္ ထြက္လာမယ့္ mercury gas ေတြက ကိုယ္၀န္ေဆာင္ ကေလးနဲ႔ ကေလးငယ္ေလး ေတြရဲ ႔ အာရုံေၾကာစနစ္ကိုထိခိုက္ေစႏိုင္လို႔ပါ။...
intro မွာ က်န္ေနတဲ့ light အမ်ိိဳးအစားေတြကေတာ့ HID လို႔ အတိုေကာက္ေခၚတဲ့ High Intensity Discharge အမ်ိဳးအစားေတြပါ..အၾကမ္းအားျဖင့္ ( mercury light ,metal halide , High pressure sodium) စတဲ့ lights ေတြပါပဲ...သူတို႔ေတြကေတာ့ အေစာပိုင္းက အဓိက အားျဖင့္ အေ၀းေျပးလမ္းမၾကီးေတြ... ေနာက္ side walk lighting ေတြ..ေနာက္ စက္ရုံအလုပ္ရုံၾကီးေတြမွာ သံုးဖို႔ ရည္ရြယ္ထုတ္ခဲ့ေပမယ့္ ဒီေန႔ခတ္မွာေတာ့ သူတို႔ရဲ႔ တိုးတက္လာတဲ့ light ျဖာထြက္မွဳပံုစံေတြ..ေနာက္ အလင္းထိျပီး အေရာင္ျပန္တဲ့အခါ object ေတြရဲ႔ color ေတြပိုျပီး attraction ရွိေစတာေတြ.. စသျဖင့္ေၾကာင့္ large commercial & publish interior /exterior space ေတြ မွာပါသံုးလာၾကပါတယ္..အဓိကကေတာ့ သက္တမ္းၾကာရွည္တယ္.. watt energy စားသံုးမွဳသက္သာျပီး.. output ပါ၀ါေတြ အမ်ားၾကီးေကာင္းလာတာပါပဲ.....အဲေမ့လို႔..ကားေရွ့မီးေတြမွာ လဲ သံုးတယ္ဗ်... အစဥ္လိုက္ဆိုရင္.. mercury light..ေနာက္သူထက္ ပိုျပီး ပါ၀ါစား...သက္သာ...output ေကာင္း..သက္တမ္းၾကာတာက.. metal halide..ေနာက္..High pressure sodium lamp ေတြပါပဲ...ဥပမာ...High pressure sodium lamp တစ္ခုဟာ..သက္တမ္း နာရီ 10000 ကေန 20000 အထိ.. ေနာက္ ၇၅ watt ကေန ၁၀၀၀ watt အထိ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရႏိုင္ျပီး.. သူ႔ရဲ႔ output u 1 watt ကို ၁၀၀ ေန ၁၃၀ lumens အထိရွိေတာ့ ရုိးရုိး မီးလံုး..မီးေခ်ာင္းေတြနဲ႔ ယွဥ္သာ ၾကည့္ေပေတာ့.. sodium light နဲ႔ metal halide ထြန္းထားတဲ့ပံုေလးေတြပါတြဲတင္လိုက္ပါတယ္.... Smiley ps...တစ္ျခားအမ်ိဳးကြဲေတြရွိႏိုင္ပါေသးတယ္...ျခံဳမိေအာင္ အက်ဥ္းေျပာသြားတာပါ...ဥပမာ LED လိုမ်ိဳးေပါ့...

ဆက္ဖတ္ရန္

Lighting basic သို႔ အလင္းရဲ ႔ အေျခခံ အပိုင္း ၁

ဒီေန႔ေခတ္မွာ... exterior ပဲျဖစ္ျဖစ္..interior ပဲျဖစ္ျဖစ္.. မပါမျဖစ္.. မ်ိဳးစံုေအာင္ပါတာက Light ပါ.. အဲဒီ light ေတြထဲက Natural light source ေန နဲ႔ Skylight , ေနာက္..artificial light ေတြ.. မ်ားလြန္းလို႔.. သိေတာင္မသိသလိုျဖစ္ေနျပီ... ဒါနဲ႔ပဲ Light နဲ႔ပတ္သတ္ျပီး.. အေတြ႔အၾကံဳေလးေတြနဲ႔ေပါင္းစပ္ျပီး...သိခ်င္လို႔ ဖတ္လိုက္တာ.. စာအုပ္ ၂ အုပ္ ၃ အုပ္ေလာက္ေပါင္းမွ.. ေရးေရးေလးသိလာလို႔.. ေရးမလားလို႔ေျပာၾကည့္တာ.. ေရးေရေလးပဲ သိတာဆိုေတာ့ ဖတ္တဲ့သူေတြအတြက္..အသိမွားေတြ..ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္.. အျမည္း အေနနဲ႔က ..lighting units ေတြေပါ့ဗ်ာ... candela, Lumen , Footcandle , footlambert ေတြရဲ ႔ ..defination ေတြကို ရွင္းလင္းျခင္းေပါ့...

ကၽြန္ေတာ္ light အေၾကာင္းမေျပာခင္မွာ..အသိမွားခဲ့တာေလးေတြက စေျပာပါ့မယ္။
..ဒီလိုပါ..အရင္က ကၽြန္ေတာ္တို႔..မီးထြန္းဖို႔ဆို..၀ပ္၄၀ မီးေခ်ာင္းတစ္ေခ်ာင္းတို႔.. ၆၀ ၀ပ္မီးသီးတစ္လံုးတို႔ဆိုျပီးေျပာခဲ့ ၀ယ္ခဲ့ၾကတယ္... ေရးေရးေလးေတာ့စဥ္းစားၾကည့္ဘူးတယ္. .ဥပမာ..၀ပ္၆၀ ရွိတဲ့မီးသီးက ၀ပ္၄၀ ၄ေပမီးေခ်ာင္းေလာက္ ဘာလို႔ မလင္းတာမ်ိဳးေပါ့ေနာ္... ကၽြန္ေတာ္လဲ design ေတြ project ေတြလုပ္ခဲ့တာမနည္းပါဘူး... ဒီလိုပဲ အဲဒီအသိနဲ႔လုပ္လာခဲ့တာ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုရွက္လို႔မဆံုးပါဘူး.. :Sad .တစ္ကယ္က ၀ပ္ Watt ဆိုတာက..သူ႔ရဲ ႔ energy consume ပါ။(This means the actual power consumed)
lumen ကမွ ..light intensity အလင္းပမာဏ..အလင္းျပင္းအားပါ..ပံုမွန္အားျဖင့္ Watt ၆၀ မီးသီးက ၈၅၀ lumen ထုတ္ပါတယ္... Efficiency အေနနဲ႔ ၁၆.၅ lumen/watt ပါ..ဆိုလိုတာက ၁ watt ကို ၁၆.၅ lumen ထုတ္ေပးေတာ့ watt ၆၀ ဆိုေတာ့ ၈၅၀ lumen ေပါ့.. အဲ.. ၄၀ watt မီးေခ်ာင္း..fluorescent lamp က Efficiency အေနနဲ႔ ထုတ္လုပ္တဲ့ product ေပၚမူတည္ျပီး ၄၀ lumen/watt ကေန ၆၀ lumen/watt ၾကားရွိတယ္ေလ...ဒါဆိုရင္ေတာ့ လင္းတာ ဘာလို႔ကြာရတယ္ ဆိုတာသိျပီထင္ပါတယ္....

Question :
space နဲ ့ lumen ခ်ိန္ဆတဲ ့အေၾကာင္းေလးလဲ သိခ်င္ပါတယ္ ကိုပါပါ ေရ..။ အေဆာက္အဦးတစ္ခုမွာ ဘယ္လိုအခန္းမ်ိဳးေတြအတြက္ lumen ဘယ္ေလာက္ရွိသင့္တယ္ ဆိုတာေလး။ Natural Lighting အေနနဲ ့ lumen ဘယ္ေလာက္ရေအာင္ Lighting source ေတြ ထားသင့္သလဲ ဆိုတာရယ္ available light မရွိတဲ ့အခ်ိန္မွာ Lighting points ေတြအတြက္ တြက္ခ်က္နည္းေလးေတြရယ္ နည္းနည္းေလာက္ေျပာျပေပးပါလား ?

Question : Ans:
အဲဒီအေျဖက လြယ္မေရာင္နဲ႔ေတာ္ေတာ္ခက္တယ္ဗ်...ကၽြန္ေတာ္လဲ စာေတြဖတ္ျပီး အဲဒီအေျဖေတ ြေနာက္ကိုလိုက္တာ စိတ္ၾကိဳက္မျဖစ္ဘူး...စာေတြထဲမွာက အဲဒီလိုအပ္မယ့္ lumen ကို ေပးထားျပီး...ဘယ္လို design လုပ္မလဲပဲပါတယ္... ၂အုပ္၃အုပ္ေလာက္ကိုအဲဒီလိုပဲ....ဘာလို႔မ်ားအဲလိုပဲေရးေနတာလဲေပါ့..ေတြးမိတယ္..ေနာက္ဆံုး..လြန္ခဲ့တဲ့ ၄ ႏွစ္လာက္က electrical engineer သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္ေျပာတဲ့ စကားေလးသတိရျပီး.. စပ္စပ္ေတြးမိမွ ေျပလည္သြားတာပါ။... Architectural standard ေတြမွာ စာၾကည့္တိုက္ဆို ဘယ္ေလာက္ lumen ,အိပ္ခန္းဆိုဘယ္ေလာက္,..စသျဖင့္ code ေလးေတ ြရွိခဲ့ပါတယ္... ဒီလိုပါ...ဥပမာ ၄ ေပ fluorescent မီးေခ်ာင္း T 8 ဆိုပါဆို႔..အၾကမ္းျဖင္း ၂၈၀၀-၃၀၀၀ lumen ေလာက္ရွိတယ္ ..ဒါဆို ၁၀ေပ ၁၂ ေပအိပ္ခန္းေလာက္ဆို ေကာင္းေကာင္းျမင္ရျပီ..ok.. ထားပါ..၃၂၀၀ lumen ေလာက္ ပိုစိတ္ခ်ရေအာင္..ခက္တာက ဒီေခတ္ၾကီးမွာက မီးကို dramatic ျဖစ္ေအာင္ ထြန္းတယ္ေလ... ဥပမာ..အခန္းအလယ္မွာ အျဖဴေရာင္မီး၀ိုင္းေလး..ေနာက္ ခုတင္ေခါင္းရင္း ဗယ္ညာတစ္ဘက္ဆီမွာ down light (spot lights)အေသး၂လံုး ေနာက္ bed side table lamp ေလးေတြနဲ႔ဆိုရင္ အဲဒီ lumen ေက်ာ္သြားႏိုင္တယ္..ဒီေခတ္မွာ ဒါမ်ိဳးပဲ သံုးမွာပဲေလ... ဒါေၾကာင့္ ..designer ရဲ ႔ ေပးခ်င္တဲ့ mode ေတြေပၚမူတည္ျပီး ရလာတဲ့ lights ေတြရဲ ႔ lumen ေတြနဲ႔ design လုပ္ရတာပဲလို႔ ကၽြန္ေတာ္ သံုးသပ္မိပါတယ္..အလင္းခ်ိန္ဖို႔အတြက္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ေျပာခဲ့သလို အၾကမ္းအားျဖင့္ ၄ ေပေခ်ာင္း daylight က ၂၆၀၀ နဲ႔ ၃၂၀၀ lumen ၾကားမွန္းျပီး အဲဒီအလင္းေပၚမူတည္ျပီး ခ်ိန္ဆၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္....
...................light နဲ႔ပတ္သတ္ျပီး အရင္ဆံုး အေျခခံသေဘာေလးကိုျမင္ၾကည့္ရေအာင္ေနာ္ ... အလင္းေရာင္ထုတ္ေပးတဲ့ အရာ နဲ႔ သူရဲ ႔ တိုင္းတာတဲ့ unit ..ေနာက္ အလင္း ထိခံရတဲ့ေနရာ နဲ႔ သူရဲ ႔ တိုင္းတာတဲ့ unit ျပီးရင္ အလင္းျပန္လာျပီး ကၽြန္ေတာ္တို႔ မ်က္လံုးကို ရုိက္ခတ္ျပီး ျမင္ကြင္းမွာ သဘာ၀ ေလာကၾကီးကို ပံုေဖာ္ေပးတဲ့ ျပန္လင္းတန္းေတြရဲ ႔ တိုင္းတာတဲ့ unit ရွိပါတယ္ ..... Smiley အရင္ဆံုးအလင္းထုတ္လြႊတ္တဲ့ အေၾကာင္းေလးေျပာမယ္ေနာ္..
Light Source Quality(I) ....... သဴကေတာ့ အလင္းထုတ္လႊြတ္တဲ့ ပမာဏပါ..သူ႔ ကို candelas(cd) or candlepower(cp) ေတြနဲ႔ unit သတ္မွတ္ၾကပါတယ္။

Flow of Light ........ Luminous flux(Lm) လို႔ေခၚတဲ့ အခ်ိန္ေပၚမူတည္ျပီး ထုတ္လြႊတ္တဲ့ အလင္းပမာဏပါ(the time rate of flow of light). သူ႔ကို lumen (Lm)unit နဲ႔ ပမာဏသတ္မွတ္ပါတယ္။

Lumen lumen ဆိုတာကေတာ့ light source or point light source ဥပမာ ဖေယာင္းတိုင္ တစ္တိုင္ ထြန္းလို႔လင္းတဲ့အလင္းေပါ့.. အဲဒီဖေယာင္းတိုင္ထြန္းတဲ့အခါ အလင္းေတြဟာ 360 degree ပတ္လည္ sphere သ႑န္ အလင္းထုတ္လြႊတ္တဲ့အခါ radius 1 ft unit ရွိတဲ့ sphere ရဲ ႔ မ်က္ႏွာျပင္ဧရိယာ 1 sq ft( 1 X 1) ေပၚမွာရွိတဲ့ ပမာဏကို 1 lumen လို႔သတ္မွတ္ပါတယ္။ ကဲဒါဆို အလင္းအားေၾကာင့္ ထိရုိက္ခံရတဲ့ area အေၾကာင္းဆက္မယ္ေနာ္...

Incident Light or Illuminance (E) သူကေတာ့ အလင္းအားေၾကာင့္ ထိရုိက္ခံရတဲ့ area ကခံစားရမယ့္ အလင္းပမာဏျဖစ္ျပီး သူ႔ကို footcandles(fc) or Lux (lx) units ေတြနဲ႔ သတ္မွတ္ပါတယ္..
1 footcandle = 1 lumen/square foot (1 lumen အလင္းအားေၾကာင့္ 1 sq ft area မွာခံစားရတဲ့ အလင္းပမာဏ)
1 lm = 1 fc * 1 sf
1 lux = 1 lumen/square meter(1 lumen အလင္းအားေၾကာင့္ 1 sq meter area မွာခံစားရတဲ့ အလင္းပမာဏ)
1 lm = 1 lx * 10.76 sf (3.3' x 3.3')
So ..1lm = 1 fc * 1 sf = 1 lx * 10.76 sf
1 fc = 10.76 lx ဒါေလးက fc နဲ႔ lx ရဲ ႔ ဆက္စပ္ခ်က္ပါ။

ေနာက္ဆံုးကေတာ့ အလင္းအားေၾကာင့္ ထိရုိက္ခံရတဲ့ area ကခံစားျပီး မ်က္ႏွာျပင္က အလင္းျပန္လာတဲ့ အေၾကာင္းေပါ့ေနာ္..

Reflected Light or Luminance (L)(or Exitance).... ဒါကမွ ကၽြန္ေတာ္တို႔ မ်က္လံုးမွာ သဘာ၀ေလာကၾကီးကို ျမင္ရဖို႔ အလင္းေတြထိရုိက္ျပီး အရာ၀တၱဳေတြရဲ႔ မ်က္ႏွာျပင္က ျပန္လာတဲ့ အလင္းေတြရဲ ႔ ပမာဏကို ေဖာ္ျပေပးတာပါ။ သူ႔ရဲ ႔ units ေတြက ေတာ့ cd/sq meter or cd/sq ft ေတြျဖစ္ျပီး SI ေရာ Metric ႏွစ္မ်ိဳးလံုးအတြက္ foot Lambert လို႔ လဲ သတ္မွတ္ႏိုင္ပါတယ္ ..
cd/sq m * 0.2919 = footLambert
cd/sq ft * 3.1416 = footLambert
footLambert * 3.4263 = cd/sq m
footLambert * 0.3183 = cd/sq ft ဒါေတြက units ဆက္ဆက္မွဳေလးေတြပါ။
တြဲပါလာတဲ့ ပံုေလးနဲ႔ ၾကည့္လိုက္ရင္ သေဘာေပါက္မယ္ထင္ပါတယ္ .... (ပါၾကီး..).

ဆက္ဖတ္ရန္