Design Basic

Designer တစ္ေယာက္အတြက္ Architectural နဲ႔ Interior Design မွာပါ ကိုယ့္ project ဘယ္ေလာက္ပဲ ၾကီးက်ယ္ခမ္းနားပါေစ (သို႔မဟုတ္) ေသးငယ္ပါေစ မပါမျဖစ္ မသိမျဖစ္ အျမဲႏွလံုးသြင္း သိထားရမွာကေတာ့ အေျခခံ Elements of Design နဲ႔ Principles Design ေတြပါပဲ ။

Elements of design ဆိုတာေတြကေတာ့ line , space, form, shape, texture, colour, light, and time ေတြပါပဲ။သူတို႔ေတြ ကို ေပါင္းစပ္ အေျခခံ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ Principles Design ေတြကေတာ့ Rhythm , Balance , Unity , Scale ,Proportion , Asymmetrical balance ,Variety , Harmony ,Emphasis ေတြပါ။

Elements of design နဲ႔ Principles Design ကို ဘယ္လို ဆက္စပ္ ေနလဲ ဆိုတဲ့ သေဘာတရားေလး သိဖို႔လိုပါမယ္။လူတစ္ေယာက္ ဆိုုပါစို႔...သူ႔မွာ ေျခေတြ လက္ေတြ စတဲ့ ကိုယ္လက္ အဂၤါေတြ ေပါင္းစပ္ ပါ၀င္ေနတာ ၾကည့္ျပီး လူလို႔ သတ္မွတ္ႏိုင္တယ္..ဒီထက္ပိုျပီး အမ်ိဳးသားလား အမ်ိဳးသမီးလားေပါ့။အဲဒီ ကိုယ္လက္ အဂၤါေတြက elements ေတြပါ။သူတို႔တစ္ေတြ အခ်ိဳး တစ္က် ေပါင္းစပ္ဖြဲ႔စည္းမွဳအား ေပၚ မူတည္ျပီး လွတယ္ ရုပ္ဆိုးတယ္ ခ်စ္စရာေကာင္းတယ္ ဆိုတဲ့ ခံစားမွဳ အာရုံေလးေတြ ထြက္ေပၚလာေစ တာေတြက Principles Design ေတြပါ။ဥပမာ မ်က္လံုးတစ္ဘက္က ၾကီးျပီး တစ္ဘက္က ေသးေနတယ္ ဆိုပါစို႔...း) Balance ေအာက္ေနျပီေလ။ဒီသေဘာေလးပါ....

ဒီေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဒီဇိုင္းတစ္ခု ဖန္တီးတဲ့ အခါမွာ အျမင္အာရုံအားျဖင့္ ကိုယ့္ရဲ ႔ ဒီဇိုင္းေပၚလြင္ေအာင္ design principles ေလးေတြ နဲ႔ client ခံစား အသံုး၀င္ႏိုင္ေအာင္ ဆြဲေဆာင္ႏိုင္ဖို႔ဒီ Elements ေလးေတြကို သတိထား ေရြးခ်ယ္ အသံုးျပဳတတ္ဖို႔ လိုပါမယ္။ ဒီအေျခခံေလးေတြကို ပိုင္ႏိုင္ေအာင္ ကိုယ္နဲ႔ တစ္သားတည္းျဖစ္ေနေအာင္ ဖတ္ေန သိေနရုံနဲ႔ တင္မက အျမဲႏွလံုးသြင္းျပီး ျမင္သမွ် အာရုံေတြမွာ Design နဲ႔ ပတ္သတ္သမွ် ဘယ္လိုဖြဲ႔စည္းထားတယ္ ဘယ္လိုေတာ့ ေကာင္း၏ ၊ ဆိုး၏ စသျဖင့္ အေသြးအသားထဲ စိမ့္၀င္ေနေအာင္ အားထည့္ ခံစားေလ့လာရပါမယ္။ ကၽြန္ေတာ္ ျဖတ္သန္းလာတဲ့ အေတြ႔ အၾကံဴနဲ႔ ဖတ္မိတဲ့ စာေလးေတြေပါင္းစပ္ျပီး ကိုယ္ပိုင္ အေတြးမ်ားေရာယွက္ကာ online က အျမည္းေပးထားတဲ့ interior ေက်ာင္းတစ္ခုက course ေလးကို reference လုပ္ျပီး ေျပာၾကည့္ခ်င္ပါတယ္။ မသိေသးတဲ့ သူေတြအဖို႔ အသိမွား မျဖစ္ေအာင္ အေကာင္းဆံုး ၾကိဴးစားထားပါတယ္။သိတဲ့သူေတြ အတြက္လဲ ရွူေထာင့္ သစ္ေတြ ရတာေပါ့။ေနာက္ ကိုယ္ျမင္တဲ့ အျမင္ေလးေတြလဲ ေ၀မွ်ေဆြးေႏြးေပးပါဦးလို႔လဲ ဖိတ္ေခၚပါတယ္။


*** (Line)...

line ေတြဟာ တစ္ကယ္တန္းဆိုရင္ စိတ္ကူးနဲ႔ ေဖာ္ထုတ္ထားတဲ့ အေျခခံ geometry ပါပဲ။တစ္ကယ့္ အျပင္မွာ လိုင္းနဲ႔ ပုံစံတူတဲ့ shape ေတြပဲရွိတာ သတိထားမိမယ္ထင္ပါတယ္။ line ေတြ မွာ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳး ပါ၀င္ေနတာလဲ ေတြ႔ရမွာပါ။ Horizontal line (ေရျပင္ညီ) , Vertical line ( ေထာင္လိုက္) , Angle line or Slope (ေထာင့္တစ္ေထာင့္နဲ႔ ျမင့္တက္၊ နိမ့္ဆင္း)၊ ေနာက္ Curve ေပါ့ Line segment ေလးေတြ အမ်ားၾကီးတြဲဆက္ျပီး Increasing Curve ,Decreasing Curve စသျဖင့္ သူတို႔ရဲ ႔ ကိုယ္ပိုင္ အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုခ်က္ေတြ နဲ႔ အမ်ိဴးမ်ိဴး ရွိပါတယ္။

ဥပမာ အားျဖင့္ အခန္းတစ္ခု ကိုၾကည့္တယ္ ဆိုရင္ ပဲ line ေလးေတြက အျမင္အာရုံကို ဆြဲေခၚသြားတာ ကစတာပါပဲ။ေရျပင္ညီ မ်ဥ္းေလးေတြ က မွ်ေျခရွိတဲ့သေဘာ၊သက္ေတာင့္သက္သာရွိေစသလို၊ပိုျပီး က်ယ္ေစတဲ့သေဘာ ေလးေတြရွိပါတယ္။ေထာင္လိုက္ မ်ဥ္းေလးေတြကေတာ့ တည္ျငိမ္တဲ့သေဘာ၊ စနစ္တစ္က်ရွိေစတဲ့ ခံစားမွဳ၊ၾကီးက်ယ္ခမ္းနားတယ္ဆိုတဲ့ ခံစားမွဳေတြ အတြက္ အေထာက္အကူျပဳပါတယ္။ angle အေစာင္း မ်ဥ္းေလးေတြကေတာ့ ခြန္အား ကို တက္ေစ က်ေစတဲ့ သေဘာေလးေတြ ေပးတတ္သလို curve မ်ဥ္းေကြးေလးေတြက ေတာ့ သိမ္ေမြ႔ေစသလို၊ လြပ္လပ္တဲ့ freedom သေဘာေလးေတြကိုလဲ ကိုယ္စား ျပဳေပးတတ္ပါတယ္။ဒီလိုင္းေလးေတြနဲ႔ သိမ္သိမ္ေမြ႔ေမြ႔ မသိမသာ design ထဲမွာ တစ္ခုနဲ႔တစ္ခု ခ်ိတ္ဆက္ေပးႏိုင္တာ အေသအခ်ာပါပဲ။

*** (Space )...

Space ဟာ အဓိက အေရးပါတဲ့ element တစ္ခုအျဖစ္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ design ဖန္တီးဖိုအတြက္ ပါ၀င္ ေနပါတယ္။ Space ကို ဖန္တီီးတဲံ အခါမွာ အျမင္အားျဖင့္လည္းေကာင္း၊တစ္ကယ့္ကို physical အားျဖင့္ပါ သတ္မွတ္ ဖန္တီးႏိုင္ပါတယ္။ဥပမာ အခန္းလြတ္ၾကီးတစ္ခုထဲမွာ အခန္းေလးေတြ ဖြဲ႔စည္းရာမွာ partation ေတြ ျပဳလုပ္ကာရံျခင္းျဖင့္ဖန္တီးတာက physical သေဘာပါ။ visual သေဘာက ဥပမာ living room နဲ႔ dinning room ကို ေလွကားထစ္ေလး တစ္ထစ္ level ခြဲထားျခင္းျဖင့္ပိုင္းျခားတဲ့သေဘာ၊ေနာက္တစ္ခုက မတူညီတဲ့ material...floor အမ်ိဳးအစား ႏွစ္မ်ိဳးခြဲတာမ်ိဳး ေပါ့။ အေရးၾကီးတာက ကၽြန္ေတာ္တို႔ ကိုယ္ပိုင္ ျဖစ္ေစ client လိိုအပ္ခ်က္အရ ျဖစ္ေစ အိမ္ထဲမွာ အခန္းေတြ ဖြဲ႔တယ္ဆိုပါစို႔။အဲဒီ space ေတြက တစ္ခုနဲ႔ တစ္ခု ဘယ္လို ခ်ိတ္ဆက္ေနမလဲ ဆိုတာ အေရးပါပါတယ္။သင့္ရဲ႔ အခန္းနဲ႔ တစ္ျခားအခန္းေတြ ဘယ္လို ခ်ိတ္ဆက္မလဲေပါ့... function အရျဖစ္ေစ design အားျဖင့္ပါ ဆက္သြယ္ေနဖို႔လိုပါမယ္။ထို႔အတူပဲ အိမ္ အတြင္းနဲ႔ အျပင္ကို ဘယ္လိုခ်ိတ္ဆက္ေနမလဲ .visual အရနဲ႔လား physical အရလား ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းေလး ေတြကို တစ္ကယ္အလုပ္မွာ ေျပလည္ေစဖို႔ မျဖစ္မေန စဥ္းစားေစခ်င္ပါတယ္။

*** (Shape & Form)...

ဒီ ႏွစ္ခုက တြဲျပီး ေျပာမွ အဆင္ပိုေျပလို႔ပါ။Shape ကေတာ့ two dimension ျဖစ္တဲ့ အလ်ားနဲ႔အနံ ပါ၀င္ ေနျပီး ျပင္ညီ တစ္ခုေပၚမွာ တည္ရွိတာမ်ိဳးပါ။ဥပမာ- rectangle,circle.. စသျဖင့္ ပံုစံေတြကေန ပံုစံမမွန္တဲ့ ေကြ႔ေကြ႔ေကာက္ေကာက္ ရွဳပ္ေထြးတဲ့ ပံုစံေတြ ပါ၀င္ေနပါတယ္။ form ကေတာ့ shape မွာ ထုပါ၀င္လာျပီး three dimension ျဖစ္သြားတာပါပဲ။ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဒီဇိုင္း ဖန္တီးတဲ့အခါ ဥပမာ space ေတြကို shape ေတြ နဲ႔ form ေတြ ဖန္တီးတည္ေဆာက္ရတာပါပဲ။ဥပမာ ေကာ္ေဇာခင္းတယ္ဆိုပါဆို႔.. shape ေလးေတြလို႔ေျပာလို႔ ရပါတယ္။အျပင္မွာ ဘယ္အရာမဆိုထုရွိေပမယ့္ အျမင္အာရုံမွာ ထုအသြင္မေဆာင္ရင္္ shape အေနနဲ႔ လို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။အခန္းတစ္ခုဆိုပါဆို႔...ဒါဆို rectangular box ေပါ့။ form တစ္ခုေပါ့။လိုအပ္သလို shape ေတြ form ေတြ ကစားျပီး space ေတြ design ေတြ ဖန္တီးႏိုင္ပါတယ္။ပံုမွန္ rectangular shape ေတြ Curve shape ေတြ Circle shape ေတြ စသျဖင့္အမ်ိဳးမ်ိဳး သံုးျပီး ဖန္တီးႏိုင္ပါတယ္။..

*** (Texture)...

ကၽြန္ေတာ္ တို႔ ဖန္တီးမယ့္ design ေတြမွာ အသက္သြင္းဖို႔ မျဖစ္မေန လိုအပ္လာမွာက Texture (material မ်က္ႏွာျပင္ အေနအထား)ပါ။အျမင္အားျဖင့္ ဒါကေတာ့ ေက်ာက္နံရံ၊ဒါကေတာ့ ေဆးသုတ္ထားတယ္.. စသျဖင့္ သိႏိုင္သလို ထိေတြ႔ ကိုယ္တြယ္ျခင္းအားျဖင့္လဲ အရသာ ခံစားေပးစြမ္းႏိုင္တဲ့အတြက္ အလြန္ပဲ အေရးပါတဲ့ element ပါ။ေရြးခ်ယ္တဲ့ material texture ေတြ ေပၚလြင္ဖို႔ လိုသလို က်န္တဲ့ design ေတြနဲ႔ လဲ ဆက္စပ္ေနဖို႔လိုပါတယ္။ဒါေၾကာင့္ texture ေတြ ေရြးခ်ယ္ ရတာ design တစ္ခုအတြက္ အေရးၾကီးတဲ့ critical point လို႔ေျပာရင္ မမွားပါဘူး။အခုေခတ္မွာ ေတာ့ သသာ၀ ပစၥည္းေတြ အျပင္ လူေတြ ဖန္တီးထုတ္

လုပ္တဲ့ နည္းပညာသစ္ ေတြနဲ႔ material အသစ္ေတြ ဘယ္လိုပဲ ရွိရွိ အဓိက texture သြင္ျပင္ေတြက natural form သဘာ၀ အရင္းအျမစ္ေတြ က လာတာပါပဲ။ဥပမာ အေနနဲ႔ ပံုေလးေတြ ၾကည္ံႏိုင္ပါတယ္။

*** (Color & Light)...

သူတို႔ ၂ ခုကေတာ့ အားလံုး ရင္းႏွီးေနျပီးသား ျဖစ္မွာပါ။ေနာက္ light နဲ႔ color က အက်ယ္ေရးသင့္တဲ့ elements ေတြ ျဖစ္ေတာ့ ဒီမွာ မိတ္ဆက္ သေဘာပဲ ေျပာပါ့မယ္။အလင္းနဲ႔ အေရာင္ ၂ ခုဟာ တစ္ခုနဲ႔ တစ္ခု ဆက္ႏြယ္ေနတဲ့ အတြက္ တစ္ခု ေျပာင္းတာနဲ႔ ေနာက္တစ္ခုက မျဖစ္မေနကို ေျပာင္းလဲ မွဳရွိေနတာ ပါပဲ။အေရာင္ေတြဟာ အထူးသျဖင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ အလင္း ရင္းျမစ္ေတြ ေပၚမူတည္ျပီး ေျပာင္းလဲ တတ္ တဲ့ အတြက္ အေရာင္ေရြးခ်ယ္တဲ့အခါ အသံုးျပဴမယ့္ အလင္း ရင္းျမစ္ေတြနဲ႔ စမ္းသပ္ ခ်ိန္စ ျပီး ေရြးမွ အဆင္ေျပပါ့မယ္။ဥပမာ- မီးေခ်ာင္းထြန္းထားတဲ့ အခန္းထဲက အေရာင္နဲ႔ မီးလံုး တို႔ မီးဆိုင္းတို႔... စေပါ့လိုက္လိုမ်ိဳး ကြက္ျပီး အလင္းေပးတာမ်ိဳးေတြ ေပၚမူတည္ျပီး ျမင္ရတဲ့ အေရာင္ေတြ အနည္းနဲ႔ အမ်ားကြဲျပားႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္မ်ိဴးက ေန႔အလင္းနဲ႔ ညဘက္အခ်ိန္ ေတြမွာ ကြဲျပားတာေတြက အစ သတိထားေလ့လာ မွတ္သားထားမယ္ဆိုရင္ ဒီဇိုင္းဖန္တီးတဲ့ အခါ အမွားနည္းျပီး ထိေရာက္တဲ့ ဖန္တီးမွူေလးေတြ ရရွိ ႏိုင္ပါတယ္။

*** (Time)...

material ၊ color ၊ form ေတြ ဟာ အခ်ိန္ ၾကာလာတာနဲ႔ အမွ် ေျပာင္းလဲ ႏိုင္တဲ့ အတြက္ client အတြက္ function အသံုး၀င္မွဳေကာ aesthetic အျမင္အာရုံ ပသာဒ ပိုင္းပါ long term period ကိုပါ ထည့္သြင္း စဥ္းစား တတ္ဖို႔လဲ လိုပါမယ္။ထို႔အတူ material ေတြဟာ ေန႔တစ္ေန႔မွာကိုပဲ မနက္၊ေန႔လည္၊ညေန..ည.. ေတြက စျပီး လအလိုက္ ႏွစ္အလိုက္ ရာသီေတြ အလိုက္ စသျဖင့္ သဘာ၀အလင္းေတြ ေပၚမူတည္ျပီး ေျပာင္းလဲႏိုင္တာေတြကိုလည္း အကုန္လံုးမစဥ္းစားႏိုင္ေတာင္ အေရးပါတဲ့ ေျပာင္းလဲမွဳကို ျဖစ္ေစတတ္တဲ့ material ေတြ ကိုေတာ့ အနည္းဆံုး စဥ္းစား သင့္ပါတယ္။ဒါမွလဲ designer တစ္ေယာက္ရဲ ႔ ဖန္တီးမွဳေတြ အေပၚ client အေနနဲ႔ စိတ္ေက်နပ္ျပီး အသံုး၀င္ေနမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အျမဲ ကုသိုလ္ရေနသလို... အဆင္မေျပခဲ့တာ ရွိခဲ့ရင္လဲ သူတစ္ပါး စိတ္ဆင္းရဲေနရတဲ့ အတြက္ အခ်ိန္နဲ႔အမွ် ကိုယ့္အတြက္ မေကာင္းတဲ့ အက်ိဴးေတြ ေပးႏိုင္ပါတယ္။ Principle of Design ဆက္ပါ့မယ္ ..။